PROGRAM

WYCHOWAWCZO- PROFILAKTYCZNY

W ZESPOLE SZKÓŁ W RYBNIE

 

 

NA ROK SZKOLNY 2024-2025

 

 

Program Wychowawczo-Profilaktyczny Zespołu Szkół w Rybnie został pozytywnie zaopiniowany przez RP w dniu 11.09.2024r. i przyjęty uchwałą Rady Rodziców w dniu 12.09.2024r. 

 

Akty prawne:

1. 1. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo Oświatowe, ( Dz. U. z 2017 r. poz.59).
2. 2. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. nr 97, poz. 674 i nr 170, poz. 1218).
   3. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego, (Dz. U. nr 111 poz. 535, z późn. zm.).
3. 4. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, ( Dz. U. z 2002r. nr 147, poz. 1231, z późn. Zm.).
4. 5. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (dz. U. z 2002 r. nr 11, poz. 109, z późn. zm.).
   6. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. nr 179, poz. 1485,
      z późn. zm.).
5. 7. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu
      i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996r. nr 10, poz. 55, z późn. zm.) .
6. 8. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. nr 180, poz. 1493). 
7. 9. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny
      w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003r. nr 6, poz. 69).
8. 10. Rozporządzenie MEN z dnia 28 sierpnia 2017r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno – pedagogicznej w publicznych przedszkolach , szkołach i placówkach.
9. 11. Rozporządzenie MEN z dnia 2 czerwca 2017r. zmieniające rozporządzenia w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. 2017,poz 1117).
10. 12. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 sierpnia 2009 r. w sprawie zakresu i organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą.
11. 13. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” (Dz. U. nr 209 poz.1245).
12. 14. Konwencja Praw Dziecka.
    15. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz innych ustaw.
13. 16. Rozporządzenie MEN z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii.
14. 17. Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 22 lipca 2022 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2022 r. poz. 1594)
    18. Ustawa z dn. 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniem przestępczością na tle seksualnym i ochronie nieletnich.
    19. Statut szkoły.

 

 

 

 Szkolny program wychowawczo- profilaktyczny obejmuje wytyczne polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2024/2025:

 

 

  Wprowadzenie

Rodzice są pierwszymi wychowawcami swoich dzieci, nauczyciele wspomagają ich wszechstronny i harmonijny rozwój a uczeń akceptuje siebie i jest otwarty na drugiego człowieka.

Wychowanie

Proces wspomagania dziecka w rozwoju, ukierunkowany na osiągnięcie pełni dojrzałości: fizycznej, psychicznej, społecznej i duchowej.

Profilaktyka

Proces wspomagania człowieka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczenie i likwidowanie czynników blokujących i zaburzających zdrowe życie.

 Wstęp

Zadania wychowawcze szkoły są podporządkowane nadrzędnemu celowi, jakim jest wszechstronny rozwój wychowanka w wymiarze emocjonalnym, społecznym, kulturalnym, moralnym, ekologicznym, zdrowotnym i intelektualnym.

Szkoła, jako środowisko wychowawcze ma za zadanie wspomagać wychowanków

w osiąganiu wszechstronnego rozwoju, kształtować postawy, umożliwić korygowanie deficytów w celu optymalizacji osiągnięć edukacyjnych uczniów oraz zapobiegać zagrożeniom poprzez profilaktykę, przeciwdziałanie istniejącym zagrożeniom i wsparcie uczniów, dzieci i młodzieży w trudnych sytuacjach.

Program powstał w oparciu o obserwacje, konsultacje z rodzicami, nauczycielami

i samorządem uczniowskim.

 

ROZDZIAŁ I

 

Misja i wizja szkoły

 

 Misja szkoły

 

"Dziecko chce być dobre.

 

Jeśli nie umie- naucz.

 

Jeśli nie wie- wytłumacz.

 

Jeśli nie może- pomóż"

 

Janusz Korczak

 

1. Dążymy do wychowania ucznia mającego świadomość, że jest człowiekiem społeczności szkolnej.
2. Uczymy kochać, szanować i żyć kulturą i tradycją narodu polskiego, jednocześnie wychowujemy w poszanowaniu kultur i wartości innych narodów.
3. Wychowujemy ucznia świadomego i odpowiedzialnego, posiadającego wiedzę i umiejętności konieczne do przyszłego funkcjonowania we współczesnym świecie.
4. Zwracamy szczególną uwagę na rozwój fizyczny, psychiczny i duchowy naszych uczniów.
5. Propagujemy wśród uczniów zdrowy styl życia.
6. Dbamy o bezpieczeństwo uczniów.

Wizja szkoły

Nasza szkoła jest przyjazna rodzinie, bliską młodemu człowiekowi, który wśród nas znajdzie wychowawców- nauczycieli, oddających swój czas, zapał, wiedzę, serce, chcących służyć innym. To szkoła otwarta, gotowa rozwijać wszechstronne zainteresowania i talenty młodych ludzi, nie tylko w ramach zajęć lekcyjnych, ale także w różnego rodzaju konkursach, kołach, wycieczkach, kontaktach z innymi ludźmi. Szkoła jest gotowa do współpracy
z samorządem lokalnym, organizacjami społecznymi, ośrodkami kultury, sportu i nauki. Zespół Szkół pragnie uczyć i wychowywać, kształtować młodego człowieka, pomagać
w rozpatrywaniu wartości moralnych, w dokonywaniu wyborów i hierarchizacji tych wartości. Chce wspierać młodych we wszechstronnym rozwoju osobowości oraz budować klimat wzajemnego zaufania opartego na dialogu. Uczniowie naszej szkoły wyrosną na ludzi mających poczucie własnej wartości i odpowiedzialności za własne zachowanie.

Wykorzystujemy najnowsze zdobycze techniki informacyjnej i informatycznej, stosujemy nowoczesne metody nauczania i wychowania aby uczeń mógł rozwijać swoje zainteresowania, umiejętności, zdolności i pasje. W pracy z uczniem kadra pedagogiczna podejmuje twórcze działania, które pozwolą realizować misję szkoły. Nasi uczniowie będą świadomi nierozerwalnego współistnienia ze środowiskiem przyrodniczym, świadomi własnego pochodzenia, dumni z bycia Polakami, Europejczykami i członkami swojej "małej ojczyzny". Będą szanować kulturę i tradycję. Szczególnie zadbamy o ich rozwój fizyczny, psychiczny i duchowy, aby w przyszłości propagowali zdrowy styl życia i potrafili dokonać słusznego wyboru.

 

ROZDZIAŁ I

Zadania Szkolnego Programu Wychowawczo- Profilaktycznego

 

1. Założenia ogólne

Zgodnie ze wskazaniami działalność wychowawczo- profilaktyczna w naszej szkole polega na prowadzeniu działań z zakresu promocji zdrowia oraz wspomaganiu ucznia
i wychowanka w jego rozwoju ukierunkowanym na osiągnięcie pełnej dojrzałości w sferze:

• fizycznej - ukierunkowanej na zdobycie przez ucznia i wychowanka wiedzy
  i umiejętności pozwalających na prowadzenie zdrowego stylu życia i podejmowania zachowań prozdrowotnych;
• emocjonalna - ukierunkowanej na zbudowanie równowagi i harmonii psychicznej, ukształtowanie postaw sprzyjających wzmacnianiu zdrowia własnego i innych ludzi, kształtowanie środowiska sprzyjającego rozwojowi zdrowia, osiągnięcie właściwego stosunku do świata, poczucia siły, chęci do życia i witalności;
• społecznej - ukierunkowanej na kształtowanie postawy otwartości w życiu społecznym, opartej na umiejętności samodzielnej analizy wzorów i norm społecznych oraz ćwiczeniu umiejętności wypełniania ról społecznych;
• duchowa - ukierunkowanej na zdobycie konstruktywnego i stabilnego systemu wartości, w tym docenienie znaczenia zdrowia oraz poczucia sensu istnienia.
• intelektualnej- ukierunkowanej na rozwój poznawczy jednostki

Nasza  placówka  prowadzi  systematyczną  działalność  wychowawczą,  edukacyjną, 
informacyjną  i  profilaktyczną wśród uczniów, rodziców, nauczycieli i innych pracowników szkoły. Działalność ta odbywać się będzie w formie pogadanek, zajęć warsztatowych, treningów umiejętności, debat, szkoleń, spektakli teatralnych, festynów, a także w innych postaciach uwzględniających wykorzystywanie aktywnych metod pracy.

2. Zadania

• budowanie postawy prozdrowotnej i zdrowego stylu życia;
• kształtowanie hierarchii systemu wartości, w którym zdrowie należy do jednych
  z najważniejszych wartości w życiu;
• wzmacnianie wśród uczniów i wychowanków więzi ze szkołą oraz społecznością lokalną;
• rozwijanie i wspieranie działalności wolontariatu;
• kształtowanie przyjaznego klimatu w szkole lub placówce, budowanie prawidłowych relacji rówieśniczych oraz relacji uczniów i nauczycieli, a także nauczycieli, wychowawców i rodziców lub opiekunów, w tym wzmacnianie więzi z rówieśnikami oraz nauczycielami i wychowawcami;
• przeciwdziałanie konfliktom i przemocy; działania mediacyjne;
• podkreślanie korzyści ze znajomości prawa w codziennym życiu oraz korzyści
  płynących z umiejętnego zarządzania posiadanymi środkami finansowymi.

 3.Cele szczegółowe

Uczeń:

• • jest życzliwy, dostrzega potrzeby drugiego człowieka,
• • udziela pomocy rówieśnikom,
• • szanuje ludzi i respektuje ich prawa,
• • jest tolerancyjny wobec drugiego człowieka,
• • jest odpowiedzialny,
• • potrafi rozwiązywać konflikty,
• • potrafi sobie radzić z trudnymi uczuciami (złość, gniew, strach)
• • jest asertywny,
• • potrafi komunikować się z innymi, dyskutować, bronić i uzasadniać własny punkt widzenia,
• • godnie reprezentuje szkołę na zewnątrz,
• • kieruje się miłością do ojczyzny, poszanowaniem dla polskiego dziedzictwa kulturowego przy jednoczesnym otwarciu na kultury Europy i świata,
• • czuje się bezpiecznie w swoim środowisku szkolnym,
• • odróżnia dobro od zła,
• • dba o higienę osobistą, estetykę ubioru, pomieszczeń,
• • może rozwijać swoje zdolności i zainteresowania, być kreatywnym,

4. Model absolwenta

 

Absolwent jest:

 

 

ciekawy świata-         korzysta z różnych źródeł informacji, wykorzystuje zdobytą wiedzę

 

odpowiedzialny-        umie samodzielnie rozwiązywać problemy, podejmuje działania
i przewiduje ich konsekwencje

 

 

świadomy swoich praw i praw innych ludzi- zna swoją wartość, swoje prawa, zna
i respektuje prawa innych

 

5. Diagnoza sytuacji wychowawczej

Program wychowawczo – profilaktyczny został opracowany dla potrzeb uczniów Zespołu Szkół w Rybnie. Jego cel stanowi wspieranie ucznia we wszechstronnym rozwoju, ukierunkowanym na osiągnięcie pełni dojrzałości fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, duchowej i społecznej, które będzie wzmacniane i uzupełniane przez działania z zakresu profilaktyki. W tworzeniu Programu brali udział rodzice, uczniowie, nauczyciele, pedagog, psycholog i dyrekcja szkoły. W opracowaniu działań wychowawczo – profilaktycznych wzięto pod uwagę lokalizację szkoły oraz specyfikę środowiska lokalnego.

 

Diagnozą objęto uczniów, nauczycieli, rodziców i pracowników niepedagogicznych szkoły. Diagnozy dokonano w oparciu o:

• obserwację zachowań uczniów,
• informacje nauczycieli o bieżących problemach wychowawczych,
• wywiady i badanie poczucia bezpieczeństwa uczniów w szkole,
• badanie i obserwację postaw prozdrowotnych (uzależnienia, aktywność fizyczna),
• obserwację i badanie klimatu w szkole,
• analizę frekwencji na zajęciach lekcyjnych,
• opinię uczniów wyrażanych m.in. przez członków Samorządu Uczniowskiego,
• analizę działań w zakresie wolontariatu,
• ocenę stwarzanych przez szkołę warunków pracy i wypoczynku,
• badanie, obserwację i analizę przypadków agresji w szkole,
• badanie i analizę znajomości wśród uczniów praw i obowiązków, a także hierarchii wartości,
• analizę frekwencji rodziców na zebraniach organizowanych przez szkołę,
• sprawozdania i wnioski zespołu wychowawczo – profilaktycznego,
• wnioski z nadzoru pedagogicznego.

Przeprowadzona diagnoza wskazuje na istnienie następujących problemów wychowawczo - profilaktycznych:

1. uczniowie wykazują trudności z motywacją do nauki,
2. mało czasu poświęcają na aktywność fizyczną,
3. dużo czasu spędzają na portalach społecznościowych, nie rozstają się z telefonem komórkowym,
4. w szkole występują sporadyczne przypadki konfliktów między uczniami (agresja słowna, wulgaryzmy),

 

  Diagnoza pozwoliła na wyłonienie następujących czynników ryzyka
i czynników chroniących:

 

 

Rekomendacje do dalszej pracy

Analiza czynników ryzyka oraz czynników chroniących pozwoliła  na stworzenie ogólnych wytycznych dotyczących działalności szkoły w zakresie przeciwdziałania zjawisku sięgania po środki uzależniające. Podzielone one zostały według poszczególnych grup:  uczniowie, rodzice, nauczyciele, środowisko lokalne.

 

Rekomendacje do pracy wychowawczo – profilaktycznej w roku szkolnym 2024/2025:

1. Kontynuowanie działań wychowawczo-profilaktycznych, które zapewniają uczniom poczucie  bezpieczeństwa w szkole- egzekwowanie od uczniów zachowań zgodnych ze Statutem szkoły. 

2.  Zadbanie przez wychowawców, wszystkich nauczycieli, pedagoga szkolnego, psychologa o dobre samopoczucie  uczniów w grupie klasowej:

• pomoc uczniom klas pierwszych w adaptacji do nowej szkoły, 
• w starszych klasach pomoc uczniom, którzy dołączyli do grupy klasowej
  w zaadaptowaniu się,
• zwrócenie uwagi na uczniów wykluczonych lub mających problem w nawiązaniu relacji z rówieśnikami oraz w miarę możliwości wsparcie tych uczniów.

3. Objęcie szczególną opieką uczniów przeżywających problemy osobiste, w tym zachowania suicydalne (myśli, groźby i próby samobójcze, samouszkodzenia), zwrócenie uwagi na uczniów mających inne problemy psychiczne (lęki, depresja, niska samoocena). Współpraca w tym zakresie z  rodzicami poprzez indywidualne porady i konsultacje.

4. Organizacja szkolenia dla nauczycieli na temat zachowań ryzykownych- zdiagnozowanie problemu i umiejętność odpowiedniej reakcji.

5. Włączenie w tematykę godzin wychowawczych tematów związanych ze zdrowiem psychicznym – radzeniem sobie ze stresem, emocjami, poczuciem  własnej wartości i samoakceptacji. Wskazywanie miejsc, gdzie można znaleźć pomoc.

 

Ponadto rekomendacje dla:

Uczniów:

• Promowanie wolontariatu.
• Angażowanie uczniów w procesy podejmowania decyzji w szkole,
• Wzmacnianie poczucia pewności uczniów poprzez pozytywne wzmocnienia
  i indywidualizację pracy.
• Zachęcanie uczniów do aktywnego spędzania czasu wolnego.

 

Nauczycieli:

• Udzielanie i organizowanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole 
  w zakresie profilaktyki uzależnień,
• Konsekwentne reagowanie na złe zachowania uczniów, wulgaryzmy;
• Uwzględnianie rozpoznanych potrzeb i problemów uczniów w zakresie zapobiegania uzależnieniom w programie wychowawczo-profilaktycznym szkoły;
• Podnoszenie kompetencji nauczycieli i wychowawców w zakresie profilaktyki uzależnień;
• Wzmocnić więź nauczyciel- uczeń by wykształcić płaszczyznę zaufania i współpracy.

 

Rodziców:

• Organizowanie i udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla rodziców;
• Włączanie rodziców w procesy podejmowania decyzji w szkole oraz w ważne wydarzenia i działania na rzecz tworzenia bezpiecznej i przyjaznej szkoły.

 

 Środowisko lokalne:

• Poszerzenie współpracy z instytucjami, które mogą wspierać działania szkoły  
  w środowisku lokalnym;
• Doskonalenie współpracy szkoły z różnymi instytucjami np.( policją, strażą, pogotowiem) w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa w szkole i na terenie szkoły.

 

1. 6. Kryteria efektywności

Uczeń:

 Wszyscy uczniowie naszej szkoły są podatni oddziaływaniom tego programu.

 

  

Nauczyciele:

 Wszyscy nauczyciele i specjaliści realizują Program Wychowawczo- Profilaktyczny,
a w szczególności nauczyciele- wychowawcy uwzględniają go na godzinach wychowawczych.

 

 

Rodzice:

Rodzice uczniów naszej szkoły znają i akceptują program oraz czynnie współpracują przy jego realizacji.

 

 

  

W naszej szkole pamiętamy o tym, że uczniowie:

• otrzymują dość zachęty, aby uczyły się otwartego wyrażania własnych poglądów,
• w pełni aprobowani uczą lubić się samych siebie,
• często słyszą słowa uznania, uczą się stawiać sobie cele,
•  wychowani są w poczuciu bezpieczeństwa, uczą się ufać sobie i innym,
• otaczani rzetelnością i uczciwością uczą się, czym jest prawda
  i sprawiedliwość, 
•  uczniowie, którzy mają trudności w nauce, potrzebują naszego zrozumienia,     wsparcia,

  

1. 7. Struktura oddziaływań wychowawczych i profilaktycznych

Dyrekcja:

• dba o prawidłowe funkcjonowanie szkoły, o poziom pracy wychowawczej
  i opiekuńczej szkoły, o kształtowanie twórczej atmosfery pracy w szkole,
• wspiera finansowo i organizuje działania profilaktyczne w środowisku szkolnym,
• stwarza warunki do prawidłowej realizacji Konwencji Praw Dziecka oraz umożliwia uczniom podtrzymanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej i religijnej,
• czuwa nad realizowaniem przez uczniów obowiązku szkolnego,  ma obowiązek organizowania spotkań szkoleniowych dla nauczycieli,  dba o zapewnienie bezpieczeństwa na terenie szkoły,
• kształtuje dobry wizerunek szkoły w środowisku lokalnym,
• dąży do podnoszenia jakości i efektywności szkoły.
•  

Pedagog szkolny/psycholog szkolny:

• ma obowiązek niesienia wszechstronnej pomocy młodzieży,
• ma obowiązek ścisłej współpracy z GOPS, Policją i sądem dla nieletnich,
• w sposób zdecydowany reaguje na obecność w szkole osób obcych, które swoim zachowaniem stwarzają zagrożenie dla ucznia,
• diagnozuje problemy wychowawcze,
• poprzez działania wychowawcze kształtuje wśród uczniów i rodziców świadomość prawną w zakresie ponoszenia konsekwencji za popełniony czyn,
• doskonali się w zakresie wychowania i profilaktyki,

  

 

Nauczyciele:

• mają obowiązek reagowania na przejawy młodzieży niedostosowania społecznego,
• wspierają swoją postawą i działaniami pedagogicznymi rozwój psychofizyczny uczniów,
• udzielają pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń  szkolnych, w oparciu
  o rozpoznanie potrzeb uczniów,
• odpowiadają za życie, zdrowie i bezpieczeństwo dzieci podczas pobytu w szkole
  i poza jej terenem np. na wycieczkach szkolnych,
• świadczą pomoc psychologiczno-pedagogiczną w bieżącej pracy z uczniem,
•  

Wychowawcy klas:

• wychowawcy, pedagog szkolny  i psycholog szkolny prowadzą konsultacje
  dla rodziców,  dążą w swojej pracy do integracji zespołu klasowego,
• sprawują opiekę wychowawczą nad uczniami szkoły, a w szczególności: tworzą warunki wspomagające ich rozwój i przygotowują do życia w rodzinie
  i w społeczeństwie,
• poznają warunki życia i nauki swoich wychowanków,
• uczą pozytywnego myślenia i stawiania na sukces poprzez rozwijanie poczucia własnej wartości,
• realizują w toku pracy wychowawczej treści i cele programowe Programu Wychowawczo – Profilaktycznego  Szkoły,
• nadzorują pomoc psychologiczno- pedagogiczną w swojej klasie

 

Rodzice:

• rodzice i nauczyciele współdziałają ze sobą w sprawach wychowania i kształcenia dzieci,
• powinni zadbać o właściwą formę spędzania czasu wolnego swoich dzieci, proponować im pozytywne formy wypoczynku dostępne w szkole i poza nią,

 

  

Rozdział II

Działania Wychowawczo – Profilaktyczne w Zespole Szkół w Rybnie

 

Powyższe zadania mogą być realizowane w bezpośrednim kontakcie z uczniami (forma stacjonarna) lub kontynuowane za pomocą narzędzi internetowych (forma zdalna), w tym kształcenia na odległość, zgodnie z odrębnymi zarządzeniami Dyrektora ZS, wynikających z wytycznych MEiN, MZ oraz GIS.

ROZDZIAŁ III

 Ewaluacja programu

Program wychowawczo – profilaktyczny naszej szkoły jest dokumentem otwartym,

który w trakcie realizacji i nabierania doświadczeń będzie podlegał ewaluacji.

Program wychowawczo - profilaktyczny na bieżąco będzie uzupełniany propozycjami,

które zyskają akceptację uczniów, rodziców i nauczycieli z uwzględnieniem priorytetów MEN i Kuratora Oświaty. Najlepszych efektów można spodziewać się, gdy ewaluacji dokonuje się na podstawie obserwacji procesu wychowania.

 

Sposoby i środki ewaluacji:

• • obserwacja i analiza zachowań uczniów,
• • obserwacja postępów w nauce,
• • frekwencja na zajęciach dydaktycznych,
• • udział w konkursach,
• • ankieta,
• • obserwacja,
• • analiza dokumentacji szkolnej,

Opracowanie:

 

A. Ćwiek

M. Gryszpanowicz

E.Łużyńska

ks. T. Jankowski